یکی از مشکلات رایج رانندگان در روزهای گرم تابستان، جوش آوردن ماشین است که اگر به‌موقع به آن رسیدگی نشود، ممکن است به موتور آسیب برساند. در این مطلب، چند دلیل جوش‌آوردن ماشین و راه‌حل آن‌ها را بررسی خواهیم کرد؛ بنابراین اگر به‌دنبال علت جوش‌آوردن ماشین خود هستید یا می‌خواهید از این مشکل جلوگیری کنید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
دلایل جوش آوردن ماشین
۱. خرابی رادیاتور
از رایج‌ترین دلایل جوش‌آوردن ماشین خرابی رادیاتور است. این مشکل شامل گرفتگی، شکستگی، ترک‌خوردن، کج شدن پره‌ها و تمام عوامل منجر به کاهش راندمان رادیاتور می‌شود. با پایین آمدن بازده رادیاتور، دمای موتور به‌خوبی کاهش نمی‌یابد و خودرو جوش خواهد آورد.
۲. خرابی ترموستات
ترموستات خودرو دمای آب رادیاتور را اندازه‌گیری کرده و درصورتی‌که از حد خاصی بیشتر باشد، شدت گردش آب رادیاتور را افزایش خواهد داد. وقتی این قطعه دچار مشکل شود، مسیر آب را در دمای مناسبی باز نمی‌کند و باعث جوش‌آوردن خودرو می‌شود.
۳. روغن موتور
روغن موتور علاوه بر روان و نرم‌کردن قطعات موتور، در خنک‌سازی آن هم تأثیر دارد. درصورتی‌که روغن موتور خودرو خاصیتش را از دست بدهد یا کمتر از مقدار معین باشد، دمای موتور بالا می‌رود و ممکن است جوش بیاورد.
۴. خرابی پمپ آب
پمپ آب وظیفه آب‌رسانی به سیستم خنک‌کننده موتور را برعهده دارد. اگر مقدار آب به‌دلایلی مانند شکستگی پروانه‌های داخلی، شکستگی یاتاقان یا نشتی زیر پمپ کم شود، دمای موتور بالا می‌رود و موتور جوش می‌آورد.
۵. خرابی واشر سرسیلندر
مکانیک مشکل واشر سرسیلندر را تشخیص می‌دهد. اگر به‌جای مخلوط آب مقطر و ضدیخ، آب معمولی یا ضدیخ خالی در رادیاتور بریزید، سرسیلندر و واشر آن آسیب دیده و خودرو جوش می‌آورد.
۶. پارگی تسمه دینام و تنظیم نبودن آن
اگر تسمه دینام صدمه دیده یا شل شده باشد، مایع خنک‌کننده با سرعت لازم در سیستم به گردش درنیامده و موجب جوش‌آوردن خودرو خواهد شد.
۷. گرفتگی شلنگها
شلنگها وظیفه گردش آب در سیستم خنک‌کننده موتور را برعهده دارند. اگر در شلنگها گردو‌غبار یا ذرات ریز انباشته شود، آب‌رسانی در سیستم خنک‌کننده خودرو دچار مشکل می‌شود.
اقدامات اضطراری پس از جوش آوردن ماشین چه هستند؟
۱. رانندگی نکنید
رانندگی با خودرویی که جوش آورده وضعیت آن را بدتر می‌کندِ چون پیستون و سیلندر مجدداً درحال فعالیت و بالا بردن دمای موتور هستند؛ بنابراین بهتر است پس از جوش‌آوردن خودرو، جایی امن توقف کنید تا فشار کمتری به موتور وارد شود.
۲. خودرو را در مسیر مستقیم قرار دهید
بعد از جوش‌آوردن خودرو، آن را در سربالایی و سرازیری قرار ندهید. باید خودرو را در مسیر مستقیم بگذارید و با ریختن مقداری آب روی رادیاتور آن را خنک کنید.
۳. خودرو را خاموش نکنید
پس از جوش‌آوردن خودرو آن را خاموش نکنید، تا مایع خنک‌کننده سریع‌تر موتور را خنک کند. اگر در این حالت خودرو را خاموش کنید، نه‌تنها موتور سریع خنک نمی‌شود، بلکه رینگ به دیواره سیلندر چسبیده و آسیب جدی به موتور وارد می‌شود.
۴. کاپوت را بالا بزنید
کاپوت خودرو را بالا بزنید تا بخار سریع‌تر از کاپوت خارج شده و موتور زودتر خنک شود.
۵. هرگز درپوش رادیاتور را باز نکنید
اگر درپوش رادیاتور را پس از جوش‌آوردن خودرو باز کنید، آب رادیاتور و بخار آن به‌دلیل دمای بسیار بالا به‌صورت انفجاری به بیرون پرتاب شده و سلامت شما را به خطر می‌اندازد. در عوض، درپوش را با یک دستمال مرطوب کمی خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا آب داغ و بخار با زاویه مناسب خارج شده و به شما آسیبی نرساند.
۶. روی موتور آب نریزید
به‌علت جنس بدنه چدنی حساس و شکننده موتور، درصورت ریختن آب سرد روی آن احتمال ترک‌خوردگی وجود دارد. بهتر است مقداری آب با دمای محیط را روی دیواره رادیاتور بریزید تا خنک شدن آن را تسریع کنید.
روش‌های جلوگیری از جوش‌آوردن خودرو را بشناسید
۱. کنترل سطح خنک‌کننده
برای جلوگیری از جوش‌آوردن خودرو بهتر است ماهی یک بار سطح خنک‌کننده را کنترل کنید. پایین بودن سطح خنک‌کننده منجر به گرم شدن بیش از حد موتور و جوش‌آوردن آن می‌شود.
۲. آب و روغن موتور
یکی از مهم‌ترین بخش‌های سیستم خنک‌کننده، آب و روغن موتور است. بی‌توجهی به میزان، کیفیت و ترکیبات این دو مایع، می‌تواند دمای موتور و درنهایت جوش‌آوردن خودرو را افزایش می‌دهد.
۳. فن‌های خنک‌کننده
فن‌های خنک‌کننده درصورت عملکرد غلط، باعث جوش‌آوردن خودرو می‌شوند.
۴. شیب تند
حرکت خودرو در شیب‌های تند به موتور فشار می‌آورد. سعی کنید در مسیرهایی با شیب کمتر حرکت کنید تا از جوش‌آوردن خودرو جلوگیری شود.
۵. درجه آمپر آب
درجه آمپر آب موجود در رادیاتور در روزهای گرم سال هرگز نباید کمتر از میزان استاندارد تعریف‌شده در دفترچه راهنمای خودرو باشد. همچنین باید از ضدیخ و ضدجوش به میزان مناسب در رادیاتور خودرو استفاده شود.
ضدجوش نقطه جوش آب موجود در رادیاتور را بالا می‌برد، در نتیجه حتی اگر دمای موتور به صد درجه برسد، خودرو جوش نمی‌آورد.
۶. اتصالات و لوله‌های آب
گرمای بیش از حد باعث می‌شود بست‌های موجود در مسیر لوله‌ها و جریان آب ورودی و خروجی به موتور، در اثر انبساط سست شده، حتی از جای خود در بیایند. درنتیجه مقداری از آب موجود در رادیاتور به بیرون نشت کرده و باعث کاهش سطح آب رادیاتور می‌شود. برای جلوگیری از جوش‌آوردن خودرو، باید هر چند وقت یک بار از محکم بودن اتصالات آب رادیاتور مطمئن شوید.
۷. تعویض روغن موتور
روغن موتور باید در روزهای گرم سال به‌صورت مرتب و دوره‌ای تعویض گردد. استفاده طولانی‌مدت از روغن موتور سبب می‌شود تا خاصیت اولیه خود را از دست داده و گرانروی آن کاهش یابد.
این روغن خاصیت خنک‌کنندگی لازم را ندارد؛ بنابراین هنگام برخورد با قطعات داغ موتور، وظیفه خود را به‌خوبی انجام نمی‌دهد و موتور جوش می‌آورد.
جمع‌بندی
اصلی‌ترین علت جوش آوردن ماشین، بروز مشکل در سیستم خنک‌کننده موتور است. وجود هرگونه مشکل در سامانه خنک‌سازی پیشرانه، باعث افزایش دمای موتور خواهد شد؛ بنابراین باید پیش از مسافرت‌های طولانی، سیستم خنک‌کننده اتومبیل خود را بررسی کنید تا از مشکلات بعدی جلوگیری شود.
سؤالات متداول
عمر مفید ضدیخ یا مایع خنک‌کننده اتومبیل به بیان اکثر کارشناسان و تعمیرکاران حدود یک سال است.
برای تعویض مایع خنک‌کننده خودرو لازم است ابتدا تمامی ضدیخ قبلی تخلیه شود و رادیاتور شست شود. سپس ضدیخ جدید را در رادیاتور بریزید و عملیات هواگیری را انجام دهید.
نسبت ایده‌آل مایع خنک‌کننده اتومبیل ترکیب ۵۰ درصد آب و ۵۰ درصد ضدیخ است. بااین‌حال در مناطق جغرافیایی مختلف، این نسبت باید باتوجه‌به نوع آب‌وهوا تغییر کند.