غضنفری اعلام کرد؛
رئیس صندوق توسعه ملی گفت: اوراق مرابحه ارزی از جمله اقداماتی است که با کمک صندوق و بانک مرکزی به ابزارهای تامین مالی اضافه شد.
کد خبر : ۱۷۶۵۴۶
به گزارش خبرنگار ایبنا، «مهدی غضنفری» رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی در نشست خبری با حضور خبرنگاران با اشاره به تحولات اخیر در حوزه تأمین مالی، اعلام کرد: سعی می‌کنیم روش‌های نوینی که در تأمین مالی وجود دارد را جزو ابزارهای خودمان قلمداد کنیم. مثلاً اوراق مرابحه ارزی کاری بود که با کمک صندوق و بانک مرکزی به این جعبه‌ابزار اضافه شد و یک موردش هم در مورد فولاد مبارکه عملیاتی شد و امیدواریم ادامه داشته باشد.
وی با اشاره به تفاوت‌های ابزارهای جدید صندوق گفت: تفاوت جدیدی که اخیراً به مجموعه ابزارهای تأمین مالی صندوق اضافه شده، تفاوت‌هایی با ابزارهای گذشته دارد. این یک مسیر نوین برای ورود به پروژه‌های خیلی بزرگ است. همه می‌دانید پروژه‌هایی که خیلی بزرگ هستند، اگر می‌خواستیم به روش عاملیتی تأمین مالی کنیم، باید انبوهی از وسایل از آن کسی که وام می‌گرفت، تأمین می‌شد.
غضنفری افزود: متقاضیان نیروگاهی معمولاً دارای چنین مسائلی نیستند و این باعث می‌شود که کارهای بزرگ و کار‌هایی که نقش بیشتری در GDP دارند، مورد غفلت قرار گیرند. پروژه‌هایی با اندازه کوچک و متوسط به روش عاملیت تأمین مالی می‌شدند؛ اما پروژه‌های بزرگ قادر نبودند از منابع صندوق استفاده کنند. ضمن اینکه ما هم طبق اساسنامه اجازه نداشتیم به پروژه‌های دولتی تسهیلات بدهیم؛ مگر اینکه در یک پروژه خاص دستور خاصی صورت بگیرد. اما اکنون با اجازه‌ای که صندوق گرفته، فارغ از اینکه گیرنده دولت است یا بخش خصوصی، باید پروژه‌هایی را تأمین مالی کنیم که طرح توجیه مناسبی دارند؛ یعنی سودآوری مناسبی دارند. اندازه پروژه هر چقدر بزرگ باشد، دیگر محدودیت تلقی نمی‌شود؛ چرا که صندوق خودش بخشی از آن کارکرد را دارد.
غضنفری تأکید کرد: پول را شما می‌دهید، اما پولتان را از وثایق برنمی‌دارید، پولتان را از عواید برمی‌دارید، یعنی شما شریک پروژه هستید. تا وقتی که از عواید پروژه، منابعی که داده‌اید و سودی که باید به آن تعلق بگیرد، بازپس گرفته شود. این نیازمند حضور بیشتر صندوق در پروژه و نظارت نزدیک‌تر است. بانک نهاد مالی باقی می‌ماند، اما باید اشراف بیشتری به پروژه داشته باشد. این روند باعث می‌شود کارها برای صندوق جدی‌تر شود و اگر به درستی انجام نشود، ضرر و زیان‌هایی هم به همراه داشته باشد.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی افزود: قصد داریم از آنچه برونسپاری نامیده می‌شود استفاده کنیم. اگر بخواهیم منابع مالی را برای شرکت خاصی، مثل شرکت ملی نفت، تأمین کنیم یا اگر آن شرکت به ما پروژه‌ای معرفی کند، باید از طریق یک شرکت خصوصی منابع را به پروژه برسانیم. یعنی از طریق یک بخش خصوصی دیگر، کارهای حقوقی پروژه را انجام می‌دهیم. در این فرآیند، صندوق در اجرای پروژه فعال‌تر می‌شود و دستگاه بخش خصوصی بابت زحماتش مبلغی دریافت می‌کند که کاملاً طبیعی است.
او درباره نگرانی‌ها از جایگاه صندوق در ساختار نهادی کشور گفت: نگرانی از این است که آیا صندوق قصد دارد جای نهاد دیگری را بگیرد؟ پاسخ کاملاً منفی است. کار و نقش ما به عنوان نهاد مالی مهم است. ارزش کار ما این است که منابع را نه به شکل عاملیت، بلکه به صورت مشارکت و با قرارداد‌هایی که با گیرنده منابع بسته می‌شود، مدیریت کنیم.
غضنفری تأکید کرد: صندوق کنترل کاملی دارد؛ اگر منابع در جای خود مصرف نشود یا بازدهی آن به صندوق بازنگردد، اجازه دارد بقیه منابع را پرداخت نکند یا منابع قبلی را نیز پس بگیرد. اگر به هر دلیلی سرمایه‌گذاری منجر به افزایش تولید شد ولی طرف قرارداد، مثلاً شرکت ملی نفت، در بازپرداخت دچار مشکل یا استنکاف شد، دولت پرداخت می‌کند و در بودجه لحاظ خواهد شد.
وی گفت: ما فکر می‌کنیم با رفتار خوب و همراهی همه، این موضوع نهادینه شده که منابع صندوق باید به خود صندوق برگردد تا دوباره در پروژه‌های دیگر سرمایه‌گذاری شود. امروز وزرای نفت و نیرو و معاونانشان به این باور رسیده‌اند که بازگشت منابع صندوق می‌تواند پروژه‌های بیشتری را فعال کند. بزرگ‌ترین دستاوردی که انتظار داشتیم، همین تغییر باور و نگرش نسبت به صندوق بود. الان با هر یک از مقامات یا معاونان آنها که صحبت می‌کنیم، کاملاً باور دارند که بدون بازگشت منابع صندوق، فرآیند توسعه کشور و رفع ناترازی‌ها معطل می‌شود.
غضنفری خاطرنشان کرد: در گذشته، وقتی برای دریافت بازپرداخت مراجعه می‌کردیم، می‌گفتند، منابع را بدهید، ولی دنبال پولتات نیائید، اما حالا اگر آن پول برنگردد، دیگر نمی‌توانیم وام‌های بعدی را پرداخت کنیم.
وی گفت: حتی شخص رئیس‌جمهور نیز ترتیباتی را اتخاذ کرده‌اند و منابعی که در گذشته وارد پروژه‌های نفتی و نیروگاه‌های حرارتی شده، به نحوی به صندوق بازگردد. این واقعاً یک تحول در دیدگاه همه ماست؛ این باور که توسعه تنها با دادن منابع ممکن نیست، بلکه با بازگشت منابع معنا پیدا می‌کند.
غضنفری در پاسخ به سوال خبرنگاران تصریح کرد: اگر قرار باشد صندوق وارد پروژه‌ای شود، حتماً باید در FS یا طرح توجیهی که متخصصین و کارشناسان می‌نویسند، در پایان صراحتاً ذکر شده باشد که چه میزان سود به صندوق می‌رسد.
غضنفری تأکید کرد: اگر فقط منابع ما خرج شود ولی سودی به صندوق بازنگردد، در هیأت عامل تصویب نمی‌شود. ما اکنون روی یک سرمایه‌گذاری ۲۵ میلیارد دلاری کار می‌کنیم. ۱۸ سامانه یا گروه تخصصی داریم که اطلاعات این پروژه را برای بررسی در اختیارشان قرار دادیم تا مشخص شود آیا صندوق از ورود به این پروژه سود خواهد برد یا نه. من هنوز پاسخ نهایی کارشناسان را نگرفته‌ام.
وی افزود: مجوزی که ما گرفتیم، نمی‌گوید هر طرح نفتی یا هر سرمایه‌گذاری قابل اجراست؛ سرمایه‌گذاری مشروط است. صندوق ابتدا باید خودش مطالعه کند. اگر نتیجه بگیرد که از پروژه می‌تواند سود ببرد، اگر پروژه برای صندوق سودآور باشد و ریسک آن قابل تحمل باشد، در آن صورت اجازه دارد پروژه را به شورای اقتصاد ببرد. اما اگر هیأت عامل به طرحی رأی ندهد، به این معناست که منابعش نباید تأمین شود. این موضوع برای ما کاملاً بدون ابهام است.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی با اشاره به شرایط بررسی طرح‌ها در صندوق اظهار داشت: اکنون طرح‌های زیادی به ما ارائه می‌شود که سودآوری ندارند. این طرح‌ها طبیعتاً تصویب نمی‌شوند. اگر هم بخواهند تصویب شوند، باید اول هیأت عامل آن را تصویب کند و مهم‌تر از آن، باید برای صندوق سودآور باشد. اگر سودآور نباشد، هیأت عامل تأیید نمی‌کند.
او گفت: صندوق منابعش را فقط در پروژه‌هایی به کار می‌گیرد که توجیه اقتصادی و بازدهی مشخص داشته باشند.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی با اشاره به حوزه نفت تأکید کرد: نفت ایران متخصصان زیادی دارد. ما یک نهاد مالی هستیم و من خیلی روی این موضوع تأکید دارم. باید پول‌مان را به‌موقع و توسط نیروهای مناسب مصرف و مراقبت کنیم که بازگردد. ما حضور بیشتری خواهیم داشت، اما از جنس عاقبت‌اندیشی و نظارت؛ برای اینکه پول‌مان برگردد.
وی تصریح کرد: اینکه بخواهیم فانکشن یا وظیفه‌ای را که به‌عهده نهادهای دیگر است انجام بدهیم، کاملاً اشتباه است. این یک انحراف بزرگ در کار صندوق است. ما به دستگاه‌ها اعتماد داریم، با آنها قرارداد می‌بندیم، قراردادهای حقوقی داریم و طبق همان قرارداد حقوقی گام‌ها را برمی‌داریم. اما اینکه برویم جای آنها حفاری کنیم یا کار اجرایی انجام دهیم، این درست نیست.
غضنفری گفت: مثلاً گفته می‌شود که صندوق، تعهد ۲۵۰ هزار بشکه نفت دارد؛ درحالی‌که ما هیچ تعهدی نداریم برای اینکه ۲۵۰ هزار بشکه به تولید نفت اضافه شود. ما پروژه‌ای را که ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار بشکه در روز دارد، تأمین مالی می‌کنیم. اینکه گفته شده با این پول ۲۵۰ هزار بشکه تولید اضافه می‌شود را شرکت ملی نفت نوشته و خودش هم متعهد به اجرای آن است.
او افزود: چهار پروژه شروع شده‌اند، مثل پروژه زادگان که گفته بودیم شروع کرده‌اند. ما جایگاه‌مان را نمی‌خواهیم عوض کنیم و قرار نیست تبدیل به شرکت نفت ایران شویم. ما از پس این کارها برنمی‌آییم که ۱۰۰ سال تخصص را نادیده بگیریم. ما یک نهاد تأمین مالی هستیم.
وی ادامه داد: به ما اجازه سرمایه‌گذاری مشروط داده شده، نه اینکه اجازه انجام کارهای نفتی داده باشند. این‌ها دو موضوع جدا از هم هستند. ما می‌توانیم پول ببریم، اما انجام پروژه به‌عهده بیرون است، مثل همیشه. فقط تفاوت این است که دیگر پولی که می‌بریم، به‌صورت وام نیست؛ به‌صورت شراکت است.
غضنفری تأکید کرد: پیمانکاران شرکت نفت، کسانی هستند که خودشان تشخیص می‌دهند چه صورت وضعیتی پرداخت شود، چه زمانی صورت‌وضعیت تأیید شود. ما کاملاً به تعهدمان وفاداریم و تعهد ما هم تأمین مالی است.
وی در ادامه گفت: رهبر انقلاب اساسنامه ما را توسعه دادند. قبلاً در اساسنامه ما فقط مصارف تسهیلاتی بود؛ یعنی پولتان را مصرف کنید. اما حالا اینکه چگونه مصرف کنیم هم مشخص شده است. با پنج شرط، بنده اجازه سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها را دارم. پس ما اساسنامه را توسعه دادیم نه اینکه بخواهیم کاری انجام بدهیم و خداحافظی کنیم.
غضنفری افزود: درباره اینکه صنعت نفت چقدر ناترازی در تولید دارد، بنده دقیق نمی‌دانم. اما پنج یا شش پروژه دیگر هم هستند که می‌خواهیم از همین روش تأمین مالی کنیم. شاید دیگر اسم شرکت ملی نفت یا وزارت مشخصی را نبریم؛ هر واحد تولیدی که دنبال منابع مالی باشد، می‌تواند از این مسیر وارد شود.
وی گفت: ممکن است در پروژه ۲۵۰ هزار بشکه‌ای به آن واحد برسید. شاید کلمات ناترازی اینجا چندان معنا نداشته باشد. پروژه‌های لحظه‌ای را فراموش نکنید. هر پروژه‌ای، چه برقی، چه نیروگاه تجدیدپذیر، چه نفتی و چه گازی، اگر برای صندوق صرفه اقتصادی داشته باشد، صندوق وارد تأمین مالی و مشارکت می‌شود؛ چرا که برای این کار اذن گرفته شده، نه برای یک پروژه خاص بلکه حتی برای سخت‌ترین پروژه‌ها تا سقف میلیارد دلار.
رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی تصریح کرد: فقط باید صندوق حواسش جمع باشد که وارد کار بنگاه‌داری نشود. چون این حوزه بسیار سخت است و صندوق از پس آن برنمی‌آید. اگر در سرمایه‌گذاری‌ها وارد فعالیت‌های فنی و نفتی و تکنولوژیکی شود، دچار مشکل می‌شود.
غضنفری گفت: پروژه ۲۵۰ هزار بشکه‌ای در صندوق تصویب شده و در شورای اقتصاد نیز مطرح شده است. پروژه دشت آزادگان و پروژه فشارافزایی پارس جنوبی نیز در حال مطالعه هستند. اگر در هیأت عامل تصویب شوند، به شورای اقتصاد می‌روند. پروژه‌هایی مثل یاران هم در مسیر مطالعه هستند.
وی تأکید کرد: تا زمانی که صندوق مطمئن نشود این پروژه سودآور است و طرح توجیهی آن به‌طور مشخص نشان ندهد که منفعتی برای صندوق دارد، وارد اقدام نمی‌شود. صندوق موظف است حافظ منافع نسل‌های آینده باشد و پروژه‌ای که ضرر دارد را تصویب نمی‌کند. اگر این مسیر طی نشود، اقتصاد هم پیش نمی‌رود.
او افزود: ما یک صف از پروژه‌های نفتی داریم و یک سقفی از پروژه‌های برقی که می‌آیند و در هیأت عامل بررسی می‌شوند. اگر به لحاظ سودآوری تأیید شدند و ریسک‌شان قابل‌تحمل بود، صندوق آنها را تأمین مالی می‌کند. این همان چیزی است که به آن اشتها به ریسک گفته می‌شود. از یک میلیارد دلار هم که باشد، بررسی می‌شود.
غضنفری در پایان گفت: امیدوارم بتوانیم از سرمایه خارجی هم استفاده کنیم و هیچ پروژه‌ای تشنه ارز باقی نماند. چون واقعاً پروژه‌های ما سودآور هستند.